umbra

umbra
umbra, ae, f. [etym. dub.; Curt. compares Sanscr. ambara, an encircling], a shade, shadow.
I.
Lit.:

cum usque quaque umbra est, tamen Sol semper hic est,

Plaut. Most. 3, 2, 79:

illa platanus, cujus umbram secutus est Socrates,

Cic. de Or. 1, 7, 28:

fiebat, ut incideret luna in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

id. Rep. 1, 14, 22; cf. id. Div. 2, 6, 17:

colles... afferunt umbram vallibus,

id. Rep. 2, 6, 11:

nox Involvens umbrā magnā terramque polumque,

Verg. A. 2, 251:

spissis noctis se condidit umbris,

id. ib. 2, 621:

majoresque cadunt altis de montibus umbrae,

id. E. 1, 84; 5, 70:

pampineae,

id. ib. 7, 58:

certum est mihi, quasi umbra, quoquo ibis tu, te persequi,

Plaut. Cas. 1, 4; cf. id. Most. 3, 2, 82.—Prov.: umbras timere, to be afraid of shadows, i. e. to fear without cause, Cic. Att. 15, 20, 4:

umbram suam metuere,

Q. Cic. Petit. Cons. 2, 9:

ipse meas solus, quod nil est, aemulor umbras,

Prop. 2, 34 (3, 32), 19.—
B.
Transf.
1.
In painting, the dark part of a painting, shade, shadow:

quam multa vident pictores in umbris et in eminentiā, quae nos non videmus!

Cic. Ac. 2, 7, 20; so (opp. lumen) Plin. 35, 5, 11, § 29; 35, 11, 40, § 131; 33, 3, 57, § 163.—
2.
A shade, ghost of a dead person ( poet. and in post-Aug. prose; cf.:

Manes, Lemures): nos ubi decidimus, Quo dives Tullus et Ancus, Pulvis et umbra sumus,

Hor. C. 4, 7, 16:

ne forte animas Acherunte reamur Effugere aut umbras inter vivos volitare,

Lucr. 4, 38; cf.:

cornea (porta), quā veris facilis datur exitus umbris,

Verg. A. 6, 894; Tib. 3, 2, 9; Verg. A. 5, 734; Hor. C. 2, 13, 30; id. S. 1, 8, 41; Plin. 30, 2, 6, § 18; Suet. Calig. 59 al.:

Umbrarum rex,

i. e. Pluto, Ov. M. 7, 249; so,

dominus,

id. ib. 10, 16.— In the plur. umbrae, of a single dead person:

matris agitabitur umbris,

Ov. M. 9, 410; 8, 476; 6, 541; Verg. A. 6, 510; 10, 519 al.—
3.
Like the Greek skia, an uninvited guest, whom an invited one brings with him (cf. parasitus), Hor. S. 2, 8, 22; id. Ep. 1, 5, 28; Plaut. Pers. 2, 4, 27; so, of an attendant:

luxuriae,

Cic. Mur. 6, 13.—
4.
A shade, shady place, that which gives a shade or shadow (as a tree, house, tent, etc; poet. );

of trees: nudus Arboris Othrys erat nec habebat Pelion umbras,

Ov. M. 12, 513; so id. ib. 10, 88; 10, 90; 14, 447; Verg. G. 1, 157, id. E. 9, 20; 5, 5; Sil. 4, 681:

Pompeiā spatiabere cultus in umbrā,

i. e. in the Pompeian portico, Prop. 4 (5), 8, 75; so,

Pompeia,

Ov. A. A. 1, 67; 3, 387:

vacuā tonsoris in umbrā,

in the cool barber's shop, Hor. Ep. 1, 7, 50:

studia in umbrā educata,

in the closet, study, Tac. A. 14, 53; cf.:

rhetorica,

i. e. the rhetorician's school, Juv. 7, 173:

dum roseis venit umbra genis,

i. e. down, beard, Stat. Th. 4, 336; cf.: dubia lanuginis, Claud. Nupt. Pall. et Celer. 42: nunc umbra nudata sua jam tempora moerent, i. e. of hair, Petr. poët. 109: summae cassidis umbra, i. e. the plume or crest, Stat. Th. 6, 226:

sed non erat illi Arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae,

i. e. quivers, id. S. 3, 4, 30.—
5.
A fish, called also sciaena; a grayling, umber: Salmo thymallus, Linn.; Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 7 Vahl.); Varr. L. L. 5, § 77 Müll.; Ov. Hal. 111; Col. 8, 16, 8; Aus. Idyll. 10, 90.—
II.
Trop., like the Engl. shadow or shade.
A.
Opp. to substance or reality, a trace, obscure sign or image, faint appearance, imperfect copy or representation, semblance, pretence (cf. simulacrum):

veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus, umbrā et imaginibus utimur,

Cic. Off. 3, 17, 69:

umbra et imago civitatis,

id. Rep. 2, 30, 53:

umbra et imago equitis Romani,

id. Rab. Post. 15, 41: o hominem amentem et miserum, qui ne umbram quidem umquam tou kalou viderit! id. Att. 7, 11, 1:

in quo ipsam luxuriam reperire non potes, in eo te umbram luxuriae reperturum putas?

id. Mur. 6, 13: in comoediā maxime claudicamus... vix levem consequimur umbram, Quint. 10, 1, 100:

sub umbrā foederis aequi servitutem pati,

Liv. 8, 4, 2:

umbras falsae gloriae consectari,

Cic. Pis. 24, 57:

umbra es amantum magis quam amator,

Plaut. Mil. 3, 1, 31:

mendax pietatis umbra,

Ov. M. 9, 459:

libertatis,

Luc. 3, 146:

belli,

Sil. 15, 316:

umbras quasdam veritatis habere,

Plin. 30, 2, 6, § 17; Claud. Laud. Stil. 1, 273.—
B.
Shelter, cover, protection:

umbra et recessus,

Cic. de Or. 3, 26, 101:

umbrā magni nominis delitescunt,

Quint. 12, 10, 15:

umbra vestri auxilii tegi possumus,

Liv. 7, 30, 18:

sub umbrā auxilii vestri latere volunt,

id. 32, 21, 31:

sub umbrā Romanae amicitiae latebant,

id. 34, 9, 10:

morum vitia sub umbrā eloquentiae primo latebant,

Just. 5, 2, 7.—
C.
Rest, leisure:

ignavā Veneris cessamus in umbrā,

Ov. Am. 2, 18, 3; Albin. Ob. Maec. 98.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР
Synonyms:

Look at other dictionaries:

  • umbră — ÚMBRĂ, umbre, s.f. I. 1. Lipsă de lumină, întunecime provocată de un corp opac care opreşte razele de lumină; porţiune din spaţiu întunecoasă (şi răcoroasă) unde nu ajung direct razele de lumină. ♢ loc. adj. Fără umbră = corect, desăvârşit, pur.… …   Dicționar Român

  • Umbra — es un personaje ficticio del universo de Bionicle y representa a un guerrero gigante. Vive en Voya nui y protege la máscara Inika de la vida de los que la emplearían mal. Los grandes seres lo designaron como guardia de la máscara y de la Orden de …   Wikipedia Español

  • Umbra — (lat.: Kernschatten) bezeichnet: Umbra (Farbe), ein Pigment beziehungsweise dessen Farbe bestimmte Gebiete innerhalb von Sonnenflecken, die viel dunkler sind als die Sonnenoberfläche, siehe Penumbra (Astronomie) den Kernschatten bei einer… …   Deutsch Wikipedia

  • UMBRA — an ab imbre, quod omnes Umbrae humidae; an quod imbres obscurant lucem Solis; Perot. et Isidor. an a terra, cuius etiam color dicta Veteribus, humi chroa, χρόα enim Graecis color, post Humbra et Umbra, i. e. Terrae color? Becmann. aer est carens… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • umbra — (del lat. «umbra»; ant.) f. *Sombra. * * * umbra. (Del lat. umbra). f. ant. sombra …   Enciclopedia Universal

  • umbra — ȕmbra ž <G mn ȗmbrā> DEFINICIJA 1. min. tamnosmeđa zemljana boja, vrsta okera 2. sjenka ETIMOLOGIJA lat. umbra: sjena …   Hrvatski jezični portal

  • Umbra — Um bra, n.; pl. {Umbr[ae]}. [L., a shadow.] 1. (Astron.) (a) The conical shadow projected from a planet or satellite, on the side opposite to the sun, within which a spectator could see no portion of the sun s disk; used in contradistinction from …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Umbra — (römische Erde, römische Umbra, Schönrot, Türkischbraun, Umbrabraun, Umbraun), braune Erdfarben, neben als Farbensubstrat anzusehenden Kalk und Tonarten als färbende Hauptbestandteile vorwiegend Eisenoxydhydrat, wenn gelblich, Manganhydrat, wenn… …   Lexikon der gesamten Technik

  • umbra — (n.) 1590s, phantom, ghost, a figurative use from L. umbra shade, shadow (see UMBRAGE (Cf. umbrage)). Astronomical sense of shadow cast by the earth or moon during an eclipse is first recorded 1670s. Meaning an uninvited guest accompanying an… …   Etymology dictionary

  • umbra — (Del lat. umbra). f. ant. sombra …   Diccionario de la lengua española

  • Umbra [1] — Umbra (lat.), 1) der Schatten; 2) ein Tischgenoß bei römischen Gastmählern, welcher nicht von dem Gastgeber eingeladen, sondern von einem Gaste mitgebracht worden war …   Pierer's Universal-Lexikon

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”